Lukt het om de theorie over leiderschap toe te passen?

Soms sta ik als businesscoach te flapperen met mijn oren als een ondernemer met zijn handen in het haar zit. Onlangs klampte een ondernemer me aan tijdens een netwerkborrel. Laat ik hem gemakshalve Henk noemen. Toen hij op mijn schouder tikte, was ik met een goede relatie in gesprek over de visie van LMI op effectief, persoonlijk leiderschap. Henk deed een beetje laatdunkend over de meerwaarde van trainingsprogramma’s voor managers. Vanzelfsprekend was ik nieuwsgierig naar zijn motivatie. Hij vertelde dat hij een dure training had gevolgd, die hem op de werkvloer niets had opgeleverd. Het lukte hem niet om de geleerde theorie toe te passen in de praktijk van zijn bedrijf.

Ambities

Henk was werkzaam in de maakindustrie. De afgelopen jaren was zijn familiebedrijf zowel in omvang als omzet flink gegroeid. In de eerste jaren van zijn carrière had hij aan de hand van zijn vader het vak geleerd. Zijn vader miste de ambitie om te groeien, innovatieve producten te ontwikkelen en nieuwe markten aan te boren. Henk had die ambitie wel. Binnen het familiebedrijf had hij zich de verantwoording voor research en development toegeëigend. Zijn vader ging 3 jaar geleden met pensioen. Op papier was het stokje overnemen een logische stap. In de dagelijkse praktijk pakte deze stap heel anders uit.

Eenzaam en onbegrepen

De innovatieve ideeën én de daadkracht van Henk hadden het bedrijf geen windeieren gelegd. Met 5 man personeel was het bedrijf overzichtelijk, met ruim 20 medewerkers op de loonlijst voelde hij hoe hij de grip kwijtraakte. Op de werkvloer was Henk in zijn element. In de directiekamer voelde hij zich vaak eenzaam en onbegrepen. Bijna dagelijks vroeg hij zich af waarom zijn medewerkers niet gewoon uitvoerden wat hij opdroeg. Hij was toch de baas. Net als zijn vader. En die zei altijd lachend: ‘Meerdere kapiteins op een schip werkt niet.’

Waardevolle investering

Op aanraden van bevriende leverancier had Henk gekozen voor een praktijktraining ‘Situationeel leiderschap’ bij een groot trainingsbureau. Zo’n training was niet goedkoop, maar de investering was het meer dan waard, stond er op de website te lezen. Met goede moed was Henk aan de training begonnen. Meerdere dagdelen was hij samen met enkele andere cursisten onder de pannen. De theorie was interessant, alleen miste Henk soms de aansluiting met de worstelingen waarmee hij in zijn eigen bedrijf te maken had. Henk was apentrots toen hij enkele weken later een ingelijst certificaat overhandigd kreeg. De coach van het trainingsinstituut was vol lof over deze lichting cursisten. In zijn bedankwoordje benadrukte hij dat de tijd nu rijp was om het geleerde te gaan toepassen in de praktijk. Iedereen was immers met hoge cijfers geslaagd voor de training.

Irritatie

Henk was nu 2 maanden verder. Het certificaat hing op zijn kantoor aan de muur, de mappen met cursusmateriaal stonden achter hem in de kast. Zijn enthousiasme over de training had plaatsgemaakt voor frustratie. En dat uitte zich in irritatie. Hij was snel gepikeerd en kort van stof in de instructies die hij gaf. ‘Op dit moment weet ik het even niet meer’, biechtte hij op. ‘Waarom zou ik investeren in een persoonlijke businesscoach als die vorige investering zo weinig heeft opgeleverd?’ Al die tijd had ik aandachtig geluisterd en uit interesse enkele vragen gesteld.

Afstemming leiderschapsstijl

Eerlijk gezegd: het verbaasde me niet dat Henk zo ontevreden was over de training die hij gevolgd had. Bij situationeel leiderschap – een leiderschapstheorie die is ontwikkeld door de Britse onderzoekers Paul Hersey en Ken Blanchard – stemmen managers hun leiderschapsstijl af op wisselende situaties. De ideale stijl bestaat dus niet. Elke werksituatie vraagt om een andere aanpak. In de aanpak van LMI draait effectief, persoonlijk leiderschap om de persoon die je bent en wat je kunt. Als je dat zelfinzicht hebt, ben je in staat om leiding te geven aan je privéleven en zakelijke leven. Uiteraard is de balans tussen werk en privé daarbij cruciaal.

Individuele sessies

‘Als je kiest voor LMI dan ga je gestructureerd én stap voor stap aan het werk in individuele sessies’, gaf ik een schot voor de boeg. ‘Op basis van je huidige en de gewenste situatie stippelen we een op maat gesneden route uit. Tijdens het traject stellen we prioriteiten, hakken we knopen door, houden we jouw persoonlijke doelstellingen nauwlettend in de gaten en meten we vanzelfsprekend continu de resultaten.’ Henk knikte instemmend. ‘Dat klinkt bijna te mooi om waar te zijn’, zei hij met een cynische ondertoon in zijn stem. ‘Waarin verschilt deze training dan van de training die ik gevolgd heb?’ Ik keek hem lachend aan en antwoordde: ‘In de aanpak van LMI sta jij centraal, met al je uitdagingen, ambities, belemmeringen en worstelingen. Als je je die hoofdrol gunt, maak ik graag een koffieafspraak om meer tekst en uitleg te geven.’